Sarımsak Ekstresi Mucizesi
Sarımsak (Allium sativum L.) Alliaceae familyasına ait bir bitkidir. Dünya çapında yaygın olarak üretimi yapılmakta ve kullanılmaktadır. Sarımsağın baharat olarak önemi çok eski dönemlerden beri bilindiği gibi tıbbi kullanımı da halk arasında yaygındır. Son yıllarda sarımsağın tıbbi değerini ortaya koyan çok fazla sayıda çalışma yapılmış ve bu çalışmalardan elde edilen veriler çeşitli hastalıkların tedavisinde gerek alternatif, tamamlayıcı tıp gerekse geleneksel tıp yaklaşımı yönünden önemini ortaya koymuştur (1-6).
İçeriğindeki Bileşikler
Sarımsak yüksek oranda organosülfür bileşikleri içerir. Bunlar içerisinde en yüksek konsantrasyonda bulunanlar; allisin, diallil tiyosülfonat (allisin), dialil sülfid (DAS), dialil disülfid (DADS), dialil trisülfür (DATS), N-asetilsistein (NAC) ve S-allil sisteindir (SAC). Bu bileşikler sarımsağın terapötik değerinden sorumlu gösterilmiştir (7-9). Bu bileşiklerden N-asetilsistein halen tıpta mukolitik olarak ve parasetamol zehirlenmelerinde karaciğeri koruyucu olarak kullanılmaktadır. Sarımsak organosülfür bileşiklerinin yanı sıra peptidler, steroidler, terpenoidler, flavonoidler, saponinler ve fenoller açısından da zengindir. Sarımsak ayrıca selenyum, fruktoz, glukoz ve galaktoz da içermektedir (7-9).
Terapötik Değeri
İçerdiği organosülfür bileşikleri nedeniyle sarımsağın hipertansiyon (10,11), diyabet, hiperlipidemi ve koroner arter hastalığı (10-15), kolon, rektal, mide, meme, prostat ve mesane, akciğer kanseri (16-18) üzerine etkisi olduğu çeşitli çalışmalarda araştırılmıştır. Bunun yanı sıra soğuk algınlığı ve gripte de halk arasında kullanımı bulunmaktadır. Sarımsağın antioksidan, sinir hasarına karşı koruyucu (nöroprotektif), antibakteriyel ve bağışıklık (immun) sistemini destekleyici özellik gösterdiği de bilinmektedir (19-22). Sarımsak ayrıca ağrı kesici (antinosiseptif) ve iltihap giderici (antiinflamatuvar) etki gösterdiği için, insanlarda diz osteoartrit (kireçlenme), romatoid artrit (romatizma), gibi hastalıkların tedavisinde umut vaat etmektedir. Diz osteoartriti olan insanlarda yapılan çalışmalarda sarımsak takviyesinin olumlu etki gösterdiği ortaya konmuştur (23-26). Bu hastalarda özellikle görsel analog skala (VAS) ve McMaster Üniversiteleri Osteoartrit İndeksine (WOMAC) göre ağrı şiddetini azalttığı bildirilmiştir.
Benzer olumlu sonuçlar romatoid artrit hastalarında da gösterilmiştir (27). Oksidatif stres, romatoid artrit patogenezinde önemli bir rol oynar (28). Aşırı reaktif oksijen türleri (ROS) üretimi proteinlere, lipidlere, nükleik asitlere ve matris bileşenlerine zarar verebilir (29). Sarımsağın antioksidan özellikleri, romatoid artritli hastalarda ağrının azalmasına katkıda bulunabilir. Moosavian ve ark. (2020) romatoid artritli kadınlarda 8 hafta boyunca günlük iki sarımsak tozu tableti (500 mg) tüketiminin MDA seviyelerini düşürdüğünü ve toplam antioksidan kapasiteyi arttırdığını, böylece VAS ile ölçülen ağrıyı azalttığını göstermiştir (30).
Kaynaklar
1. L. Bayan, P. H. Koulivand, and A. Gorji, “Garlic: a review of potential therapeutic effects,” Avicenna journal of phytomedicine, vol. 4, no. 1, pp. 1–14, 2014.
2. G. A. Benavides, G. L. Squadrito, R. W. Mills et al., “Hydrogen sulfide mediates the vasoactivity of garlic,” Proceedings of the National Academy of Sciences, vol. 104, no. 46, pp. 17977– 17982, 2007.
3. R. A. Onyeagba, O. C. Ugbogu, C. U. Okeke, and O. Iroakasi, “Studies on the antimicrobial effects of garlic (Allium sativum Linn), ginger (Zingiber officinale Roscoe) and lime (Citrus aurantifolia Linn),” African Journal of Biotechnology, vol. 3, no. 10, pp. 552–554, 2004.
4. K. Alare, T. Alare, and N. Luviano, “Medicinal importance of garlic and onions on autonomic nervous system,” Clinical Pharmacology & Biopharmaceutics, vol. 9, no. 204, p. 2, 2020.
5. R. Singh and K. Singh, “Garlic: a spice with wide medicinal actions,” Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, vol. 8, no. 1, pp. 1349–1355, 2019.
6. A. Tesfaye and W. Mengesha, “Traditional uses, phytochemistry and pharmacological properties of garlic (Allium Sativum) and its biological active compounds,” Int. J. Sci. Res. Eng. Technol, vol. 1, pp. 142–148, 2015.
7. J. Vel´ıˇsek, R. Kubec, and J. Dav´ıdek, “Chemical composition and classification of culinary and pharmaceutical garlic-based products,” Zeitschrift fur Lebensmittel-Untersuchung und ¨ -Forschung A, vol. 204, no. 2, pp. 161–164, 1997.
8. H. Amagase, “Clarifying the real bioactive constituents of garlic,” Journal of Nutrition, vol. 136, no. 3, pp. 716S–725S, 2006.
9. M. Yoo, S. Lee, S. Kim, J.-B. Hwang, J. Choe, and D. Shin, “Composition of organosulfur compounds from cool- and warm-type garlic (Allium sativum L.) in Korea,” Food Science and Biotechnology, vol. 23, no. 2, pp. 337–344, 2014.
10. J. Y.-Y. Chan, A. C.-Y. Yuen, R. Y.-K. Chan, and S.-W. Chan, “A review of the cardiovascular benefits and antioxidant properties of allicin,” Phytotherapy Research, vol. 27, no. 5, pp. 637–646, 2013.
11. V. Dhawan and S. Jain, “Effect of garlic supplementation on oxidized low density lipoproteins and lipid peroxidation in patients of essential hypertension,” Molecular and Cellular Biochemistry, vol. 266, no. 1, pp. 109–115, 2004.
12. G. B. Tran, S. M. Dam, and N. T. Le, “Amelioration of single clove black garlic aqueous extract on dyslipidemia and hepatitis in chronic carbon tetrachloride intoxicated Swiss Albino mice,” International Journal of Hepatology, vol. 2018, Article ID 9383950, 2018.
13. A. Eidi, M. Eidi, and E. Esmaeili, “Antidiabetic effect of garlic (Allium sativum L.) in normal and streptozotocin-induced diabetic rats,” Phytomedicine: International Journal of Phytotherapy and Phytopharmacology, vol. 13, no. 9-10, pp. 624–629, 2006.
14. F. T. Djankpa, “Effect of regular garlic ingestion on body weight and blood glucose: a case study in mice,” International Journal of Pharmaceutical Sciences and Research, vol. 3, no. 5, Article ID 1364, 2012.
15. R. Padiya and S. K. Banerjee, “Garlic as an anti-diabetic agent: recent progress and patent reviews,” Recent Patents on Food, Nutrition & Agriculture, vol. 5, no. 2, pp. 105–127, 2013.
16. M. Chan, F. Wang, and E. A. Holly, “Vegetable and fruit intake and pancreatic cancer in a population-based casecontrol study in the San Francisco bay area,” Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention, vol. 14, no. 9, pp. 2093– 2097, 2005.
17. C. A. Gonzalez, P. Guillem, A. Antonio et al., “Fruit and ´ vegetable intake and the risk of stomach and oesophagus 6 *e Scientific World Journal adenocarcinoma in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC–EURGAST),” International Journal of Cancer, vol. 118, no. 10, pp. 2559–2566, 2006.
18. C . U . Rala, “Extract of garlic (Allium sativum) in cancer chemoprevention,” Experimental Oncology, vol. 25, pp. 93–97, 2003.
19. V. Lobo, A. Patil, A. Phatak, and N. Chandra, “Free radicals, antioxidants and functional foods: impact on human health,” Pharmacognosy Reviews, vol. 4, no. 8, pp. 118–126, 2010.
20. A. Capasso, “Antioxidant action and therapeutic efficacy of allium sativum L,” Molecules, vol. 18, no. 1, pp. 690–700, 2013.
21. T. Wolde, H. Kuma, and D. Kassahun Trueha, “Anti-bacterial activity of garlic extract against human pathogenic bacteria,” Journal of Pharmacovigil, vol. 6, no. 253, pp. 2–8, 2018.
22. D. Y. Yoo, W. Kim, S. M. Nam et al., “Neuroprotective effects of Z-ajoene, an organosulfur compound derived from oilmacerated garlic, in the gerbil hippocampal CA1 region after transient forebrain ischemia,” Food and Chemical Toxicology, vol. 72, pp. 1–7, 2014.
23. Dehghani, S., Alipoor, E., Salimzadeh, A., Yaseri, M., Hosseini, M., Feinle-Bisset, C., & Hosseinzadeh-Attar, M. J. (2018). The effect of a garlic supplement on the pro-inflammatory adipocytokines, resistin and tumor necrosis factor-alpha, and on pain severity, in overweight or obese women with knee osteoarthritis. Phytomedicine, 48, 70-75. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2018.04.060
24. Hosseinzadeh-Attar, M. J., Alipoor, E., Dehghani, S., & Salimzadeh, A. (2020). Increased efficacy of a garlic supplement on knee osteoarthritis symptoms in patients with obesity. Journal of Herbal Medicine, 24, 100392. https://doi.org/10.1016/j.hermed.2020.100392
25. Hussein, N. A., & Sharara, G. M. (2007). Poster 9: effect of combined garlic therapy and comprehensive rehabilitation program versus comprehensive rehabilitation program alone on control of clinical manifestations and quality of life of knee osteoarthritis patients. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 88, E12. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2007.06.584
26. Salimzadeh, A., Alipoor, E., Dehghani, S., Yaseri, M., Hosseini, M., Feinle-Bisset, C., & Hosseinzadeh-Attar, M. J. (2018). The effect of 12-week garlic supplementation on symptom relief in overweight or obese women with knee osteoarthritis. International Journal of Clinical Practice, 72, 1-7. https://doi.org/10.1111/ijcp.13208
27. McInnes, I. B., & Schett, G. (2011). The pathogenesis of rheumatoid arthritis. New England Journal of Medicine, 365, 2205-2219. https://doi.org/10.1056/NEJMra1004965
28. Hitchon, C. A., & El-Gabalawy, H. S. (2004). Oxidation in rheumatoid arthritis. Arthritis Research & Therapy, 6, 265-278. https://doi.org/10.1186/ar1447
29. Mateen, S., Moin, S., Khan, A. Q., Zafar, A., & Fatima, N. (2016). Increased reactive oxygen species formation and oxidative stress in rheumatoid arthritis. PLoS One, 11, e0152925. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0152925
30. Moosavian, S. P., Paknahad, Z., & Habibagahi, Z. (2020). A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial, evaluating the garlic supplement effects on some serum biomarkers of oxidative stress, and quality of life in women with rheumatoid arthritis. International Journal of Clinical Practice, 74, e13498. https://doi.org/10.1111/ijcp.13498